Die Ultieme Gids: Hoe om Rissies van Saad te Kweek vir ‘n Oorvloedige Oes

In hierdie omvattende tuingids sal ons jou stap-vir-stap lei deur die hele proses van hoe om rissies van saad te kweek tot by die oes. Of jy nou ‘n beginner of ‘n ervare tuinier is, hierdie gids sal jou voorsien van al die noodsaaklike inligting en wenke wat jy nodig het vir ‘n suksesvolle rissie-oes. Ons sal elke fase van die reis dek: van die keuse van die regte sade en die versorging van jou plante, tot die oes van jou gewasse, en selfs hoe om die rissies te preserveer vir langtermyn genot!

Verryk jou agterplaastuin met tuisgekweekte rissies! Om jou eie rissies van saad tot oes te kweek is nie net uiters bevredigend nie, maar ook makliker as wat jy dalk dink. Die varsheid, smaak en verskeidenheid van tuisgekweekte rissies kan eenvoudig nie met winkelprodukte vergelyk word nie. Of jy nou ‘n voorliefde het vir soet, geurige soetrissies of eerder die intense hitte van ‘n habanero verkies, daar is ‘n rissieplant vir elke smaak. Maak gereed om ‘n bietjie hitte (of soetheid) by jou volgende maaltyd te voeg met jou eie tuisgekweekte rissies en geniet die vrugte van jou arbeid!

Hoe om Rissies van Saad te Kweek in ‘n Neutedop

Hier is die belangrikste dinge wat jy moet weet oor hoe om rissies van saad te kweek en ‘n suksesvolle oes te verseker:

• ‘n Belangrike rede om jou eie rissie-saailinge te begin, is die blote verskeidenheid rissies wat beskikbaar is. Groen soetrissies is slegs die punt van die ysberg, en baie tuinsentrums verskaf slegs die mees basiese tipes. Deur jou eie sade te begin, ontsluit jy ‘n wêreld van unieke smake, vorms en kleure wat jou tuin en kookkuns sal verryk.
• Rissies is stadig om van saad te begin. Beplan om hulle 8-12 weke voor jou gemiddelde laaste rypdatum te begin. Dit gee die plante genoeg tyd om te ontkiem en sterk saailinge te vorm voordat hulle buite geplant word. In my Sone 5-tuin, met ‘n gemiddelde laaste rypdatum van 15 Mei, beteken dit dat rissies in die laat winter of vroeë lente, êrens van die einde van Februarie tot die einde van Maart, van saad begin moet word. Maak seker jy dubbelkyk jou plaaslike laaste rypdatum hier sodat jy ook weet wanneer om jou sade te begin. Hierdie tydsberekening is krities vir sukses.
• Benewens die benodigde 8-12 weke vir die saai van rissiesade, is die voorsiening van ‘n saailing-hittemat en groeilig die beste manier om die saailinge te help groei. Die hittemat verseker konstante, warm grondtemperature, wat noodsaaklik is vir ontkieming, terwyl die groeilig die nodige intense lig bied wat nodig is vir sterk, kompakte groei en om spinderigheid te voorkom.
• Aangesien rissies warm grond verkies, moet tuiniers in kouer streke (soos ek) dalk verhoogde beddings of ander tegnieke gebruik om die grond te help opwarm voor plant. Om jou plantarea met dik swart plastiek te bedek, kan help om die grond vinniger op te warm sodat jy vroeër kan plant. Dit skep ‘n mikroklimaat wat rissies laat floreer.
• Rissies kan lank neem om volwasse te word, enige plek van 60 tot 150 dae, afhangende van die variëteit. Dit is belangrik om geduldig te wees en die regte variëteit vir jou groeiseisoen te kies.
• Rissies is ‘n warmweergewas en kan nie geplant word voordat die risiko van ryp nul is en jou grond tot ongeveer 15-16 grade Celsius opwarm nie. Enige blootstelling aan koue temperature kan die plante beskadig of selfs doodmaak.
• Hulle benodig grond met goeie dreinering, baie direkte sonlig (minstens 6-8 uur per dag), ‘n dik laag deklaag (om vog te behou en onkruid te onderdruk), en konsekwente water vir die beste resultate. Konsekwente vog is veral belangrik tydens blom en vrugvorming.

Nou dat jy die basiese beginsels van die kweek van rissies van saad ken, kom ons duik dieper in die fyner besonderhede om jou te help om ‘n oorvloedige en gesonde oes te behaal!

Kies die Regte Tipe Rissies om te Kweek

Daar is ‘n enorme verskeidenheid rissies wat jy in ‘n groentetuin kan kweek, elk met sy eie unieke geur, tekstuur en hittevlak. Die keuse van die regte variëteite is ‘n opwindende deel van die proses. Jy sal ‘n bietjie navorsing wil doen voordat jy besluit watter variëteite om te kweek, veral met inagneming van jou plaaslike klimaat. As jy in ‘n koue klimaat is, sal jy vinniggroeiende rissietipes wil kies wat ‘n korter groeiseisoen benodig. As jy in ‘n warm klimaat is, het jy baie meer opsies en kan jy selfs lang-seisoen variëteite oorweeg wat meer tyd benodig om volwasse te word en hul volle geur te ontwikkel.

Hier is ‘n paar van die gewildste variëteite van rissies, van mild tot uiters pittig:

Soet Rissies

• Soetrissies (Bell Peppers): Mild, soet rissies wat in ‘n verskeidenheid kleure voorkom, insluitend groen, rooi, geel en oranje. Hierdie rissies is uitstekend vir rou eet, kook, en vulsel. Hulle is veelsydig en ‘n stapelvoedsel in baie kombuise.
• Poblano Rissies: Mild rissies wat dikwels in Mexikaanse kookkuns gebruik word. Hulle is ideaal vir vulsel of braai en is die hoofbestanddeel in chiles rellenos. Hulle het ‘n ryk, rokerige geur wanneer hulle gebraai word.
• Piesangrissies (Banana Peppers): Mild en effens pittig, piesangrissies word dikwels ingeleg en gebruik om ‘n subtiele skop by toebroodjies, slaaie en pizza te voeg. Hulle is ook lekker rou in slaaie.

Matig Pittige Rissies

• Anaheim Rissies: Mild tot matig pittige rissies wat dikwels in Mexikaanse en Suidwestelike kookkuns gebruik word. Hulle is uitstekend vir braai en vulsel, en is ‘n gewilde bestanddeel in chiles rellenos. Hulle bied ‘n ligte hitte wat byna almal kan geniet.
• Jalapeño Rissies: Matig pittige rissies wat dikwels in Mexikaanse kookkuns gebruik word. Hulle kan vars of ingeleg geëet word, en is uitstekend vir die toevoeging van geur aan salsas en ander geregte. Hulle is een van die gewildste pittige rissies en bied ‘n bevredigende skop sonder om oorweldigend te wees.
• Cayenne Rissies: Matig pittig, en word algemeen in poeiervorm gebruik om hitte by geregte te voeg. Hierdie dun, lang rissies is ook gewild om te droog en te maal vir speserye.

Baie Pittige Rissies

• Thai Rissies: warmer as jalapeños, hierdie klein rissies pak ‘n groot skop en is algemeen in Thai kookkuns. Hierdie klein en dun warm rissies word gewoonlik by kerries en roerbraai gevoeg vir ‘n intense hitte-sensasie.
• Habanero Rissies: Baie pittige rissies wat in Karibiese en Latyns-Amerikaanse kookkuns gebruik word. Hulle het ‘n vrugtige geur en word dikwels in warm souse en marinades gebruik. Hul hitte is merkbaar, maar dikwels vergesel van ‘n unieke aromatiese profiel.
• Scotch Bonnets: Soortgelyk in hitte aan habaneros, is hierdie rissies gewild in Karibiese kookkuns en is uiters pittig. Hulle het ‘n kenmerkende vorm wat soos ‘n Skotse baret lyk.
• Ghost Peppers (Bhut Jolokia): tel onder die pittigste rissies ter wêreld. Hulle is aansienlik warmer as habanero rissies en Scotch Bonnets, en oortref dikwels 1 000 000 Scoville Heat Units (SHU) en bereik soms meer as 1 500 000 SHU. Dit plaas hulle naby die top van die skaal wat pittigheid betref, wat hulle ‘n uiterste uitdaging maak vir diegene wat dit waag om dit te eet. Hanteer hierdie rissies met uiterste versigtigheid!

Sierrissies (Ornamental Peppers)

Daar is ook verskeie tipes sierrissies wat gekweek word vir visuele tuin-aantreklikheid. Alhoewel sommige eetbaar is, word hulle hoofsaaklik gekweek vir hul helderkleurige vrugte en blare, wat ‘n pragtige kontras in die landskap bied. Hulle is ideaal om ‘n kleurkol by tuine, rande en houers te voeg, of dit nou binne of buite gekweek word. Hierdie rissies kan ‘n pragtige vertoning lewer, veral as die vrugte van kleur verander soos dit ryp word.

Kies Rissies Geskik vir Jou Groeisone

Rissies is ‘n warm-seisoen gewas wat warm temperature en ‘n lang groeiseisoen verkies om vrugte te produseer. Oor die algemeen groei rissies die beste in USDA-hardheidsones 9-11, wat warm, sonnige klimate met baie lang groeiseisoene het. In hierdie sones kan rissies dikwels as meerjariges groei, wat selfs groter opbrengste oor jare heen lewer.

Baie variëteite rissieplante kan egter suksesvol in kouer klimate met korter groeiseisoene gekweek word, en sommige variëteite is selfs spesifiek vir hierdie streke ontwikkel. Dit is ‘n kwessie van die regte keuses en moontlik ‘n bietjie aanpassing van tegnieke om die beperkinge van ‘n korter somer te omseil. In die algemeen kan rissies in USDA-hardheidsones 4-11 gekweek word, afhangende van die variëteit en die spesifieke groeitoestande. Om rissievariëteite te kies wat goed geskik is vir jou klimaat en groeitoestande, is noodsaaklik om die beste moontlike oes te verseker en teleurstelling te voorkom. Fokus op variëteite met korter “dae tot volwassenheid” in kouer sones.

My gunsteling rissies vir kweek in ‘n Sone 5-tuin sluit in:

• Megatron Jalapeños – rip vinniger as ander jalapeños – hulle is lekker ingeleg, gevries en vars. Hulle is betroubaar en produktief, selfs in ‘n korter groeiseisoen.
• Soet Piesangrissies (Sweet Banana Peppers) – tradisionele inleg-rissie, maar ook baie heerlik vars. Hulle is maklik om te kweek en lewer ‘n oorvloedige oes.
• King of the North – die perfekte rooi soetrissie vir tuiniers in koue klimate met kort groeiseisoene. Hierdie variëteit is gehard en kan koue beter verdra as baie ander soetrissies.
• Pers Soetrissies (Purple Sweet Peppers) – soet, krakerig en produktief – goeie rissies vir koeler klimate. Hulle voeg ook ‘n pragtige kleur by die tuin en bord.
• Mini Rooi Soetrissies – super vinnige groeituid met slegs 55 dae tot oes! Dit maak hulle ideaal vir streke met ‘n beperkte somer.
• Hongaarse Waksrissies (Hungarian Wax Peppers) – soet en pittig, nog ‘n vinniggroeiende, produktiewe rissie wat in ongeveer 65 dae gereed is om te oes.
• Thai Hot Chile Peppers – klein en produktiewe plante wat ook pragtig is as sierrissies. Hulle lewer ‘n konstante voorraad van warm rissies vir diegene wat van hitte hou.

Hierdie tipes rissies het almal baie goed in my tuin gevaar, en het ‘n oorvloed heerlike rissies vir ‘n goeie deel van die somer geproduseer. Hul betroubaarheid en aanpasbaarheid maak hulle uitstekende keuses vir tuiniers in soortgelyke klimate.

Wenke vir die Saai van Rissies

Noudat jy besluit het oor die tipe rissie om te kweek, is dit tyd om die sade te begin. Die sukses van jou oes begin met die regte saad-startproses. Lees my algemene saad-startwenke in hierdie pos, en maak seker jy het die volgende saad-startbenodigdhede byderhand:

• Hittemat: Essensieel vir konstante, warm grondtemperature wat rissiesade benodig vir ontkieming. Dit versnel die proses aansienlik.
• Groeiligte: Verseker dat saailinge genoeg intense lig kry om sterk en kompak te groei, en om spinderige, swak plante te voorkom. Sonlig alleen is dikwels nie genoeg nie.
• Saad-startmengsel: ‘n Steriele, fynkorrelige mengsel wat goeie dreinering en vogretensie bied, sonder die risiko van siektes of onkruid.
• Saadbakkies / turfpotte: Vir die begin van sade, wat voorsiening maak vir maklike hantering en oorplanting. Turfpotte verminder die skok van oorplanting.
• Groter potte vir oorpot: Sodra saailinge hul ware blare ontwikkel en begin groei, sal hulle groter potte benodig om hul wortelstelsel te akkommodeer.
• Saad-start rak (lekker, maar nie noodsaaklik): Help om die groeiligte op die regte hoogte te hou en maksimeer spasie vir jou saailinge.

Onthou dat die ontkiemingsperiode vir rissies lank kan wees, enige plek van 7 tot 21 dae, en soms selfs langer vir sekere variëteite. Geduld is ‘n deug in hierdie fase.

• Plant sade in hoë-gehalte grond en maak seker dat die boonste laag van die grond klam bly. Dit is belangrik vir ontkieming, maar vermy versuiping.
• Ek sit gewoonlik 2-3 rissiesade in elke klein potjie om seker te maak dat ten minste een ontkiem. Dit verhoog jou kanse op sukses en gee jou opsies vir seleksie.
• As jy vol vertroue is dat jy lewensvatbare sade het wat sal ontkiem, kan jy wegkom met slegs een saad in elke pot. Dit spaar jou die moeite van uitdunning later.
• As hulle almal ontkiem, sal jy die ekstras na hul eie potte moet oorplant, of die kleiner, swakker saailinge moet weggooi om die sterkste een te laat floreer. Dit staan bekend as “uitdunning”.
• Dit is ‘n goeie idee om jou saailingbakkie te bedek (met ‘n plastiekkoepel of kleefplastiek) en die sade in ‘n warm plek te plaas om ontkiemingstyd te versnel. Die bedekking help om vog en hitte te behou.
• Sodra die sade ontkiem het en jy klein groen spruite sien, skakel die hittematte af. Te veel hitte na ontkieming kan die saailinge benadeel.
• Maak seker die jong plante het genoeg lig en let noukeurig op die plante terwyl hulle hul eerste ware blare ontwikkel. Die ware blare is die tweede stel blare wat verskyn, en hulle lyk soos klein weergawes van die volwasse plant se blare.
• Jy sal elke saailing in ‘n groter pot moet plaas soos dit groei en dit lewendig hou totdat die nagtemperature bo vriespunt is en dit tyd is om buite te beweeg. Dit word “oorpot” genoem en help om ‘n sterk wortelstelsel te bou.

Hoe en Wanneer om Soetrissies Buite te Plant

Rissie-saailinge moet buite geplant word sodra nagtemperature konstant in die 15-18 grade Celsius reeks is. Dit is noodsaaklik om te wag totdat alle risiko van ryp verby is, aangesien rissies baie sensitief is vir koue. As jy jou rissies onder ‘n tonnelhuis (hoop house) kan kweek, kan jy hulle plant sodra die grondtemperatuur konstant op 15-16 grade Celsius is, wat dikwels ‘n paar weke vroeër is as onbeskermde grond.

Voordat saailinge buite in die tuin geplant word, maak seker om hulle korrek af te hard of die skok van die skuif na buitelugweer kan hulle doodmaak. Afharding behels die geleidelike blootstelling van die saailinge aan buitelugtoestande (wind, son, temperatuurwisseling) oor ‘n tydperk van 7-14 dae, sodat hulle kan aanpas voordat hulle permanent uitgeplant word.

Alle rissies is “swaarvoerders” (heavy feeders), wat beteken hulle benodig ‘n konstante toevoer van voedingstowwe. Die vermenging van ‘n goed gebalanseerde kunsmis en twee eetlepels fosfor in die plantgat vir die saailing sal sy groei aansienlik help. Fosfor is veral belangrik vir wortelontwikkeling en vrugvorming. Dit is egter belangrik om nie te veel stikstof te gebruik nie, aangesien dit jou van vrugte sal beroof, maar jou wel pragtige blaar- en stingelgroei sal gee. Balans is die sleutel.

Moenie hulle dieper plant as wat hulle in jou saailinghouers gegroei het nie, aangesien die stam sal vrot. Plant die rissieplante op dieselfde diepte as wat hulle in hul saailingpotte was om stamsiektes te voorkom.

Hulle moet 45 sentimeter uitmekaar in rye geplant word, of elke vierkante voet as jy die vierkante voet tuinmaakmetode gebruik. Behoorlike spasiëring verseker voldoende lugsirkulasie en toegang tot lig en voedingstowwe vir elke plant.

Elke drie weke, bemest jou soetrissies met ‘n goed gebalanseerde kunsmis om voortdurende groei en vrugproduksie te ondersteun. Dit sal help om die plant gesond te hou en ‘n lang, produktiewe oes te verseker.

Metgeselplante vir Rissies en Plante om te Vermy

Metgeselplanting is ‘n tuinmaakstrategie waar verskillende plantspesies naby mekaar geplant word om mekaar se groei te bevoordeel. Dit kan rissieplante bevoordeel deur voordelige insekte te lok (soos bestuiwers of plaagpredators), skadelike plae af te weer, grondgesondheid te verbeter, en selfs skadu of ondersteuning te bied. Hierdie benadering kan die algemene gesondheid en produktiwiteit van jou rissieoes aansienlik verhoog.

Die beste metgeselplante vir rissies:

1. Basiliekruid (Basil): Basiliekruid stoot plantluise, spinmyte en muskiete af. Dit verbeter ook die geur van rissies wanneer dit naby geplant word. Die sterk aroma dien as ‘n natuurlike afweermiddel.
2. Origanum (Oregano): Origanum weerhou baie plae wat rissies kan beïnvloed, insluitend plantluise en spinmyte. Dit lok ook voordelige insekte soos sweefvlieë, wat help om plae te beheer.
3. Goudsblomme (Marigolds): Goudsblomme is uitstekend om nematodes (‘n tipe aalwurm wat wortels beskadig), plantluise en ander plae af te weer. Hul sterk geur kan die aroma van rissieplante maskeer, wat dit moeiliker maak vir plae om hulle te vind.
4. Oostelike Kapokblomme (Nasturtiums): Oostelike Kapokblomme dien as ‘n vanggewas vir plantluise en ruspes, wat hierdie plae wegtrek van rissieplante. Hulle voeg ook ‘n kleurkol by die tuin.
5. Uie en Knoffel (Onions and Garlic): Hierdie lede van die alliumfamilie help om plantluise, spinmyte en ander plae af te weer. Die plant daarvan naby rissies kan die gesondheid van die hele tuin verbeter deur plaagdoders natuurlik weg te hou.
6. Grasuie (Chives): Grasuie stoot plantluise, spinmyte en ander plae af. Hulle verbeter ook die algehele gesondheid van die tuingrond en kan nuttige mikrobes in die grond bevorder.
7. Slaai (Lettuce): Slaai bied ‘n lewende deklaag, wat help om grondvog te behou en die grond rondom rissieplante te skadu. Dit onderdruk ook onkruid en hou die grond koeler.
8. Wortels (Carrots): Wortels lok voordelige insekte soos lieweheersbesies en gaasvlerke, wat op plantluise en ander plae jag maak. Die blomme van die wortelplant lok hierdie roofdiere aan.

Wat om Nie Naby Rissies te Plant Nie

Daar is ook ‘n paar plante wat jy nie naby rissies moet plant nie, omdat hulle meeding om dieselfde voedingstowwe of vatbaar is vir dieselfde siektes. Dit is dalk beter om die volgende plante weg van rissies te plaas wanneer jy jou tuin aanlê, om moontlike negatiewe interaksies te vermy en die gesondheid van al jou plante te verseker.

1. Venkel (Fennel): Venkel kan die groei van nabygeleë plante, insluitend rissies, inhibeer. Dit skei stowwe af wat ander plante se groei kan belemmer.
2. Kohlrabi: Kohlrabi stel stowwe vry wat die groei van rissies en ander plante kan vertraag. Hulle is ook swaarvoerders wat vir voedingstowwe kan meeding.
3. Brusselspruite (Brussels Sprouts): Brusselspruite kan meeding met rissies om voedingstowwe en spasie, wat hul groei beïnvloed. Hulle behoort aan die brassica-familie, wat dikwels dieselfde plae lok as rissies.
4. Boontjies (Beans): Boontjies en ander peulgewasse bind stikstof in die grond, wat rissies nie in oormaat benodig nie. Dit kan lei tot wanbalanse in grondvrugbaarheid, wat te veel blaargroei en te min vrugte kan veroorsaak.
5. Kool (Cabbage): Koolplante kan koolwurms en wortelmaaiers lok, wat ook rissieplante kan beïnvloed. Hulle is ook swaarvoerders wat vir voedingstowwe meeding.

Algemene Peperplant Siektes en Voorkoming

Rissies is vatbaar vir ‘n paar siektes wat hul groei en produktiwiteit kan beïnvloed, insluitend bakteriese verwelking, verticillium verwelking, roes, en mosaïekvirus. Die voorkoming van siektes is altyd makliker as die behandeling daarvan sodra dit verskyn. Hier is ‘n paar algemene wenke vir die voorkoming van siektes in rissies:

1. Begin met Gesonde Plante: Koop siektevrye saailinge van ‘n betroubare kwekery, of begin sade binnenshuis met steriele potgrondmengsel. Dit verminder die risiko om siektes in jou tuin in te bring.
2. Behoorlike Plantspasiëring: Iets waaraan ek altyd sleg is – om daardie plante genoeg spasie vir lugsirkulasie ens. te gee. Maak seker jy volg die plantriglyne! Goeie lugsirkulasie help om swamsiektes te voorkom wat floreer in vogtige, stil lug.
3. Deklaag (Mulch): Die aanwending van ‘n dik laag organiese deklaag rondom rissieplante help om grondgedraagde siektes te voorkom en verminder die spat van grond op blare. Dit hou ook die grondvog stabiel en onderdruk onkruid.
4. Watergewoontes: Water by die basis van die plante in die oggend om blare toe te laat om gedurende die dag droog te word. Vermy bogrondse besproeiing, wat swamme kan bevorder en die verspreiding van siektes kan veroorsaak.
5. Wisselbou (Crop Rotation): Moenie rissies jaar na jaar op dieselfde plek plant nie. Wissel gewasse om die opbou van grondgedraagde patogene te voorkom. ‘n Drie- tot vierjaar-rotasie word aanbeveel.
6. Sanitasie: Verwyder en vernietig enige besmette plantmateriaal onmiddellik. Maak tuingereedskap tussen gebruike skoon om die verspreiding van siektes te voorkom. Dit sluit snoeiskêre, skoffels en ander gereedskap in.
7. Gebruik Siektebestande Variëteite: Wanneer beskikbaar, kies rissievariëteite wat bestand is teen algemene siektes in jou area. Lees saadkatalogusse en plantetikette vir inligting oor siektebestandheid.

Algemene Peperplaagprobleme en Hoe om Dit te Voorkom

Wanneer jy leer hoe om rissies van saad te kweek, is dit ook belangrik dat jy algemene plae kan herken en weet hoe om dit te hanteer. Om te weet waarna om uit te kyk, sal jou help om enige potensiële plaagbesmetting vinnig en met die minste moeite onder beheer te kry. Vroeë opsporing is die sleutel tot effektiewe plaagbestryding sonder om tot aggressiewe chemikalieë te hoef oor te gaan. Hier is algemene plae wat rissieplante aanval:

Hier is ‘n paar van die mees algemene plae wat rissieplante kan beïnvloed, saam met wenke oor hoe om hulle te vermy of te beheer:

Plantluise (Aphids)

Klein, saglyf-insekte wat gewoonlik saamgedrom op nuwe groei, knoppe en die onderkant van blare gevind word. Plantluise suig sap uit plante, wat veroorsaak dat blare krul, vergel en vervorm. Hulle kan ook virusse oordra en ‘n taai “heuningdauw” agterlaat wat mieraantreklik is en swart roetskimmel bevorder. Spoel af met ‘n sterk stroom water of gebruik insekdoders.

Vlooi-kewers (Flea Beetles)

Klein, springende vlooi-kewers wat klein gaatjies in blare kou, wat hulle ‘n kantagtige voorkoms gee. Vlooi-kewers kan groei belemmer, veral in jong plante, en ontblaring veroorsaak. Deklaag en rybedekkings kan help om hul aanval te verminder. Diatomiese aarde kan ook effektief wees.

Witvlieë (Whiteflies)

Hierdie klein, motagtige insekte wat aan die onderkant van blare saambondel, suig sap en veroorsaak vergeling en verwelking. Witvlieë kan siektes oordra en plante verswak, veral in groot getalle. Gebruik geel kleefvalle en insekskuim om hulle te beheer.

Om plae in organiese tuine op ‘n afstand te hou, maak seker om metgeselplanting te gebruik, jou plante noukeurig dop te hou vir vroeë tekens van besmetting, en ‘n organiese plaagbeheer-arsenaal gereed tot jou beskikking te hê. Vroeë ingryping met organiese metodes is die sleutel tot sukses. Vind ons gunsteling en mees effektiewe organiese plaagbeheermetodes in ons ander gids. Dit sluit dikwels die gebruik van neemolie, insekdodende seep, en die aanmoediging van voordelige insekte in.

Hoe Lank Neem dit om Rissies te Kweek?

Die tyd wat dit neem vir rissies om volwasse te word, wissel afhangende van die spesifieke variëteit en jou plaaslike groeitoestande. Oor die algemeen, afhangende van die variëteit, neem soetrissies tussen 60 en 90 dae om te groei vanaf die tyd van oorplanting buite tot die eerste oes. As jy kwekery-saailinge plant (wat reeds ‘n paar weke oud is), sal die meeste plante ten minste ses weke neem om ‘n oes te produseer na die oorplanting.

Dit sal langer neem as temperature styg, aangesien dit sal veroorsaak dat die bloeisels en knoppe afval. Rissies hou nie van uiterste hitte bo 30-35 grade Celsius nie, aangesien dit die blomme kan laat val sonder om vrugte te vorm. Vrugproduksie sal weer begin sodra temperature afkoel en meer gunstig word. ‘n Konstante, matige warmte is ideaal vir optimale produksie.

Hoe en Wanneer om Rissies te Oes

Wanneer om rissies te oes, hang af van watter tipe jy kweek en jou persoonlike voorkeur vir rypheid. Sommige rissies word groen geoes (onvolwasse), terwyl ander hul volle soetheid en kleur ontwikkel sodra hulle heeltemal ryp is. Maak seker om besonderhede in jou tuinjoernaal aan te teken, insluitend hoe lank elke rissieplant behoort te neem om te produseer, sodat jy weet wanneer om te begin soek. Hier is algemene rissie-oeswenke om jou te help om die perfekte vrugte te pluk:

Kontroleer Grootte en Fermheid

Volwasse rissies moet ferm, glansend en ‘n volle vorm hê. Vermy die oes van rissies wat sag, gerimpeld of dof van kleur is, aangesien dit tekens is van oor-rypheid of onder-water. Die kleur sal ook spesifiek wees vir die variëteit wanneer dit ryp is – byvoorbeeld, groen soetrissies word rooi, geel of oranje wanneer dit heeltemal ryp is.

Gebruik Snoeiskêre of Skêre

Om rissies te oes sonder om die plant te beskadig, gebruik skoon snoeiskêre of skêre. Sny die stingel ongeveer 1/2 duim (ongeveer 1.25 cm) bo die rissie om te verhoed dat die plant se takke afgebreek word. Dit moedig ook die plant aan om meer vrugte te produseer. Kyk na hierdie pragtige tuinskêre! Ons is mal daaroor!

Oes Gereeld

Deurlopende oes van rissies moedig die plant aan om meer vrugte te produseer. Hoe meer jy oes, hoe meer sal die plant probeer om te produseer. Kontroleer die plante elke paar dae, veral tydens piek-oestye, om te verseker dat jy geen ryp vrugte misloop nie en om die plant se energie op nuwe produksie te fokus.

Hanteer met Sorg

Rissies kan delikaat wees, dus hanteer hulle versigtig om kneusplekke of die deursteek van die skil te vermy. Oormatige hantering kan veroorsaak dat die rissies vinniger bederf. Plaas dit liggies in ‘n mandjie of houer.

Dra Handskoene vir Warm Rissies

Wanneer jy warm rissies soos habaneros of jalapeños oes, is dit ‘n goeie idee om tuishandskoene te dra om jou vel te beskerm teen die olies (kapsaïsien), wat irritasie en brandende sensasies kan veroorsaak. Vryf nooit jou oë of gesig nadat jy warm rissies hanteer het sonder handskoene nie. Dit is ons gunsteling tuishandskoene vir hierdie taak.

Kan Jy Rissies in Potte Kweek?

Absoluut! Rissies sal uitstekend in houers of potte groei, veral as jy spesifieke kompakte tipes kies. Die behoeftes van rissieplante in potte is dieselfde as dié in die grond, maar daar is ‘n paar sleutelverskille om in ag te neem. Soetrissies in potte is geneig om vinniger uit te droog en moet dus gereeld, en soms daagliks, natgemaak word, veral tydens warm weer. Plaas rissiehouers in ‘n area wat vol son ontvang, minstens 6-8 uur direkte sonlig per dag, vir die beste vrugproduksie.

Jy benodig ‘n minimum van ‘n 3-liter pot gevul met ‘n potgrondmengsel en ‘n dreineringsgat aan die onderkant. Goeie dreinering is noodsaaklik om wortelvrot te voorkom. ‘n 5-liter emmer of groter sal meer spasie bied vir wortelgroei en jou toelaat om metgeselplante soos wortels of koljander by te voeg, wat goed groei saam met rissies. Groter potte bied ‘n meer stabiele grondtemperatuur en verminder die frekwensie van watergee.

Net soos met die plant van rissies in jou tuin, laat uitgeplante potte snags buite sodra die temperatuur in die middel-15s grade Celsius is en alle rypgevaar verby is. Hard hulle ook af voordat hulle permanent buite gelaat word.

Rissies wat goed geskik is vir kweek in potte sluit in:

Lunchbox Rissies – kompakte weergawes van tradisionele soetrissies wat klein, soet soetrissies in verskillende kleure soos rooi, geel en oranje produseer. Hulle is ideaal vir versnaperinge en klein ruimtes.

Biquinho Peper – ‘n klein, kompakte plant wat snack-grootte soet rissies met ‘n bietjie hitte produseer. Dit is perfek vir klein ruimtes of balkon tuine en kan gekweek word vir versiering of om te eet. Hulle is baie dekoratief.

Fresh Bites Orange – Ek het dit nog nie gekweek nie, maar kwansuis produseer hierdie hibriede rissieplant oranje snack-rissies in ‘n 15 cm pot en benodig nie meer as ‘n sonnige vensterbank nie! Dit is perfek vir binne-tuiniers en diegene met beperkte buiteruimte. Hulle kom ook in geel.

Shishito Rissies – kompakte en produktiewe rissies wat goed groei in die tuin, in potte, of in 5-liter groeibags! Hierdie rissies is gewild as voorgeregte in restaurante en het ‘n sitrusagtige, effens rokerige geur. Die meeste is mild, maar een uit elke paar kan ‘n verrassende skop hê.

Hoe om Rissies te Preserveer

As jou rissieplante produktief is, sal jy dalk ‘n oorvloed oes hê wat jy nie alles dadelik kan gebruik nie. Gelukkig is daar baie maniere om rissies te preserveer om die hele jaar deur te geniet, sodat jy niks hoef te mors nie. Preservering help om die geur en voedingswaarde van jou rissies vir maande te behou. Sommige van ons gunsteling metodes om rissies te preserveer sluit in:

• Heel, rou rissies blitsvries: Spoel rissies af, droog dit deeglik en plaas dit dan heel op ‘n bakplaat in die vrieskas totdat dit hard is. Dra dan oor na lugdigte vriessakkies. Dit is ideaal vir later gebruik in geregte soos bredies, sop, of roerbraai.
• Gekookte rissies sny, soteer en vries: Sny rissies in die verlangde vorms (repies, blokkies), soteer dit liggies in ‘n pan totdat dit sag is, laat dit afkoel, en vries dit dan. Dit is gerieflik vir geregte waar reeds gekookte rissies benodig word.
• Inmaak (Canning): ‘n Tradisionele metode vir langtermynberging. Rissies kan ingemaak word as heel rissies, in souse, of as deel van salsa. Dit vereis spesifieke inmaaktoerusting en kennis van voedselveiligheid.
• Inleg (Pickling): Rissies kan in ‘n asynoplossing ingeleg word vir ‘n pittige of soet en suur byt. Ingelegde rissies is heerlik op toebroodjies, in slaaie, of as ‘n bykos. Jalapeños en piesangrissies is besonder gewild vir inleg.
• Rissiekonfyt (Pepper Jelly) maak: ‘n Heerlike manier om soet en pittige rissies te gebruik. Rissiekonfyt is fantasties op beskuitjies met kaas, as ‘n glaseersel vir vleis, of as ‘n unieke geskenk.
• Olie-infusie (Infusing oil): Deur rissies in olie te infuseer, skep jy ‘n pittige olie wat perfek is vir kook, as ‘n doopsous, of vir slaaisouse. Wees versigtig met hierdie metode en volg voedselveiligheidsriglyne noukeurig om botulisme te voorkom.
• Asyn-infusie (Infusing vinegar): Net soos olie-infusie, kan rissies ook asyn ‘n heerlike geur gee. Pittige rissie-asyn is ‘n goeie toevoeging tot marinades, souse, en slaaie.

As jy op soek is na ‘n wonderlike boek oor die vries van jou tuinoes, beveel ons ons vriend Crystal se boek, Freeze Fresh, sterk aan. Dit is ‘n uitstekende hulpbron vir enigeen wat hul oes wil maksimeer en vir die toekoms wil stoor.

As jy van hierdie pos oor hoe om rissies van saad te kweek gehou het, sal jy ook van hierdie hou:

Noudat jy weet hoe om rissies van saad te kweek, watter tipe rissies gaan jy hierdie jaar kweek? Begin vandag jou rissie-avontuur en geniet die vars, smaakvolle oes uit jou eie tuin!